Transformacja energetyczna jest koniecznością. Ostatnie lata to czas nieoczekiwanych zwrotów akcji, które wywróciły do góry nogami globalny porządek energetyczny. Pandemia koronawirusa, wstrzymanie dostaw gazu, a następnie wojna na Ukrainie, doprowadziły do wzrostu cen energii, zaburzeń w łańcuchach dostaw i spotęgowania niepewności. W tej sytuacji transformacja energetyczna, która zakłada odejście od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii, staje się jeszcze bardziej pilna. Jak wygląda stan realizacji Polityki Energetycznej Polski? Co na ten energetyki przyszłości myślą eksperci? Kto stanie się wygranym reorganizacji polskiego rynku energii? Zapraszamy do lektury!
Transformacja energetyczna to proces, w którym gospodarka oparta na paliwach kopalnych przechodzi na model zrównoważony o obiegu zamkniętym. Celem jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, ograniczenie zanieczyszczenia powietrza i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Fundamentalne procesy transformacji energetycznej gospodarek to:
Transformacja energetyczna to wyzwanie dla wielu krajów na całym świecie. Niemcy wycofali się z energetyki jądrowej, co mocno nadszarpnęło stabilnością dostaw. Prezydent Francji zapowiedział nowe zamówienia na reaktory jądrowe. Kraje Bałkańskie są dopiero na początku budowy źródeł OZE.
Różne podejścia do transformacji energetycznej wynikają z odmiennych uwarunkowań gospodarczych, politycznych i społecznych. Jednak wszystkie kraje dostrzegają potrzebę zmian.
Statkraft, największy producent energii odnawialnej w Europie, opublikował w 2023 roku raport „Low Emissions Scenario”. Przedstawia on trzy scenariusze rozwoju transformacji energetycznej, które uzależnione są od czynników geopolitycznych i rywalizacji między regionami.
W każdym z tych scenariuszy fotowoltaika jest najszybciej rozwijającym się źródłem energii. W modelu „Low Emissions” przewiduje się, że do 2050 roku będzie odpowiadać za 27% globalnej produkcji energii elektrycznej. Przełożyłoby się to na redukcję emisji związanych z produkcją energii o aż 69% w porównaniu z ich obecnym poziomem. Jeśli z kolei podążymy ścieżką „Delayed Transition”, skala stosowania instalacji PV i farm wiatrowych wzrośnie ponad sześciokrotnie.
Christian Rynning-Tønnesen, CEO Statkraft podsumowuje „Pomimo wzmożonych napięć i rywalizacji geopolitycznej, wzrost w obszarze energii odnawialnej pozostaje silny i nie zatrzyma się ani nie cofnie. Koszty energii wiatrowej i słonecznej, baterii oraz samochodów elektrycznych zdecydowanie spadły w ciągu ostatniej dekady, zastępując paliwa kopalne. Bezpieczeństwo energetyczne stało się również priorytetem w dyskusji międzynarodowej, powodując zwiększony nacisk polityczny na rozwój OZE”.
Transformacja energetyczna to złożony proces, który wymaga przeprowadzenia wielu reform (gospodarczych, legislacyjnych, społecznych) i podjęcia szeregu działań. Wymaga ona również podejścia do planowania, co jest utrudnione z uwagi na ciągły postęp technologiczny, dużą niepewność i dynamikę gospodarki globalnej.
Rada Ministrów przyjęła „Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku”, która określa kierunki rozwoju energetyki w perspektywie najbliższych kilkunastu lat. Wśród priorytetów znajdują się między innymi:
Część z tych postulatów jest już realizowanych od lat. Trudno nie zauważyć, że w sektorze biznesowym, publicznym i prywatnym poprawiła się izolacja cieplna przegród budowlanych, wdrożono źródła kogeneracyjne, rozpoczęto wymianę liczników na inteligentne czy utworzono Towarową Giełdę Energii. Inne postulaty, takie jak rozwój OZE, przeżywają swój boom właśnie teraz. Na pozostałe (m. in.wdrożenie energetyki jądrowej), będzie trzeba jeszcze trochę poczekać.
Transformacja energetyczna Polski znajduje się we wstępnej fazie, a jej postęp w ujęciu geograficznym i rzeczowym jest nierównomierny. W niektórych obszarach, takich jak energetyka odnawialna, odnotowano znaczny postęp. W innych zauważalne są opóźnienia i dalsza niepewność. Do tej drugiej grupy możemy zaliczyć takie zadania jak budowa elektrowni jądrowej czy usługi elastyczności energetycznej.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 roku udział energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej w Polsce wyniósł około 21%. Głównym źródłem OZE nadal są turbiny wiatrowe, które odpowiadały za 10,8% generacji prądu. Energetyka słoneczne z udziałem na poziomie 4,5% przeskoczyła źródła oparte o biomasę i biogaz (4,2%). Inne dane charakteryzujące stan transformacji energetycznej Polski wyglądają następująco:
Co to oznacza dla mieszkańców? Polska stała się krajem uzależnionym od dostępności i cen surowców nieodnawialnych. Niepewność na arenie międzynarodowej, rosnące koszty, zmiany polityczne – to wszystko nie pozostaje bez wpływu dla rodzimej energetyki. Dopóki nie zostanie zrealizowany plan zapisany w „Polityce Energetycznej Polski do 2040 roku”, trudno będzie uzyskać stabilność dostaw i konkurencyjność gospodarki.
Transformacja energetyczna w Polsce to proces, który będzie miał znaczący wpływ na wiele sektorów gospodarki i społeczeństwa. Z pewnością wygranymi będą ci, którzy są w stanie dostosować się do niego i wykorzystać nowe możliwości. Wśród potencjalnych wygranych można wymienić:
Biznes Energia to zespół z wieloletnim doświadczeniem w branży energetycznej. Zajmujemy się sprzedażą energii i gazu sieciowego. Do współpracy partnerskiej wybraliśmy rzetelnego i pewnego sprzedawcę energii elektrycznej i gazu, jakim jest Axpo Polska.
Copyright © 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone.